Yazı İçeriği
Bazı insanların bazı organları daha hızlı yaşlanır, kalp ve damar cerrahisinde bu durum damar sertliği olarak ortaya çıkar. Ateroskleroz, tüm damar sistemini etkiler. Hangi organı besleyen damar sisteminde tıkanıklık varsa, o organ bu tıkanıklıktan dolayı sorun yaşar. Mesela ateroskleroz nedeniyle kalbi besleyen damarlar yıprandığında, kalp krizi geçirme söz konusu olabilir. Damar sertliği ve tıkanıklığı sorunlarının orta ve ileri yaşta görülmesinde genetik, sigara, yüksek kolesterol, şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi nedenlerin etkilidir. Ateroskleroz kaynaklı damar tıkanıklığı kalp ve şah damarından sonra en sık bacak bölgesinde görülür.
Günlük hayatımızda normal tempoda yürürken ya da otururken bacağımızdaki kasların ihtiyacı olan kan miktarıyla, koşarken, yürürken ve yokuş yukarı çıkarken duyduğumuz kan ihtiyacı farklı olur. Eğer buradaki damarlar tıkalıysa kan geçemez ya da daha az kan geçişi olur. Bu durumda yeterli oksijenli kan da gidemez. Tüm bunların sonucunda kişi belli bir mesafeyi yürürken birdenbire ağrılar, kramplarla yolda yürürken hareket edemez hale gelir. Dinlenip tekrar yürüse bile ortaya çıkar. Bazı kişilerde evde bir odadan diğerine yürümek mümkün olamaz. Ateroskleroz yüzünden insanların yaşam kalitesi bozulur. Ateroskleroz daha da ilerlerse dinlenme ağrısı ortaya çıkar. Yani kişi hiç efor sarf etmese, yürümese bile ağrılar ortaya çıkar. Ateroskleroz iyice ilerlediğinde ise özellikle ayak uçları, parmaklar ve topuklardan başlayan yaralar görülür. Bu bölgede doku ölümü olur. Yaralar bazen de kendi kendine başlar. Tırnağın dipten kesilmesiyle bölgede yara açılır. Ayakkabı, terlik vurur, açılmış yara kapanmaz. İlerleyip kangren olabilir, bir şey yapılmazsa kişi uzuvlarını kaybedebilir.
Damar sertliği ve tıkanıklığı tedavisinde yapılması gerekenler:
Öncelikle sigaranın hiç kaçamak yapılmayacak şekilde, kesin olarak bırakılması gerekir.
Genetiğin etkili olduğunu bilmekle birlikte çözümlenmemiş birçok soru var. Damar sertliğinin görüldüğü bazı kişilerin kanlarında, damar duvarını bozacak bazı maddelerin bulunduğu biliniyor.
İleri yaş grubundaki kişilerde sigaranın bırakılması, şeker hastalığı varsa kandaki insülin düzeylerinin kontrolü, yüksek tansiyonun kontrolü, böbrek yetmezliği varsa uygun tedavi verilmesi gerekir.
Hastalığın tanısı ultrason, bilgisayarlı tomografi, MR ve klasik anjiyografi ile konulur.
Tedavisinde daralmış damara balon uygulaması yapılır. Damarın iç boşluğunu daraltan plaklar damar duvarına yapıştırılır, sonra balon çıkarılır. Eğer daha sert plaklar varsa stent dediğimiz tel kafes şeklindeki yapıları damara yerleştirerek açık kalması sağlanır.
Damarda 5 cm’den daha uzun ve arka arkaya çok fazla darlık varsa ameliyatlı yöntemler gündeme gelir. Kısa bir tıkanıklık varsa, damarın içinin açılıp içindeki plakların temizlenerek kapatılması gündeme gelir.
Tüm bu tedaviler sayesinde kişilerin yaşam kaliteleri artırıldığı gibi, uzuv kayıplarının bazen tamamen, bazen de küçük kayıplarla atlatılması sağlanır.
