Yazı İçeriği
Jetlag, biyoritim bozukluğu uyku ve beslenme düzeni, bağırsak hareketleri, kan basıncı ile vücut ısısı gibi birçok vücut fonksiyonunu etkiler. Uykusuzluk başta olmak üzere uyku düzeninde bozukluklar ve yorgunluk jetlag sendromunda esas problemi oluşturur. Jetlag sorununda görülen diğer belirtileri şunlardır:
Halsizlik
Eenerji eksikliği
Kabızlık veya ishal gibi bağırsak bozuklukları
İştah kaybı
Ruhsal olarak kötü hissetme
Gerginlik
Adaptasyon ve konsantrasyon güçlüğü
Baş ağrısı
Hafıza bozuklukları
Adet düzensizliği
Vücut sıvı dengesinde bozukluklar
Bulantı
Terleme bozuklukları
Kalp ritminde düzensizlikler
Kan basıncında oynamalar
Vücut direncinde azalma
Bu nedenle kalp damar hastalarının daha dikkatli olmaları gerekir.
Adaptasyon süreci yeni zaman dilimindeki uyku saatinde bir miktar melatonin alınarak hızlandırılabilir. Bu ise şikayetlerin daha hafif ve daha çabuk geçmesine yardımcı olur. Melatonin hormonunun alınması vücuda uyku saatinin geldiğini bildirir ve ortamın karanlık olması, istirahat durumu gibi faktörlerle desteklenmelidir.
Melatonin beyinde epifiz bezinde üretilir, geceleri yükselerek uyumamıza yardım eden hormondur. Güneş batınca kortizol seviyeleri düşer ve bu durum vücudun daha fazla melatonin üretmesine yol açar. Melatonin, ayrıca serbest radikallerle savaşan bir antioksidandır ve kanseri önlemeye yardımcı olduğu söylenir. Vücudunuz çok fazla kortizol üretiyorsa melatonin üretimi bundan etkilenir. Gece ne kadar geç yatıyor, ışıkları ne kadar uzun süre yanık bırakıyorsanız, vücudunuz o kadar az melatonin üretir. Uyku düzeni bozulur, uzun vadede sağlık olumsuz etkilenir.
Kızılcık, deve dikeni, rezene, anason, kereviz, ayçiçeği, çemen, hardal, sarı kantaron, papatya çayı, vişne, lahana, badem, fındık gibi gıda maddeleri ile magnezyum ve çinko içeren diğer gıdalar melatoninden zengindir. Bu tür gıdaların akşam saatlerinde alınması, gündüz alınmasından daha uygun olabilir.
Melatonin özellikle gece 11’den sonra salgılanmaya başlar ve gece 2’ye kadar en üst seviyeye çıkar. Sabaha doğru da yavaş yavaş azalır. O nedenle özellikle bu saatlerdeki uykuyu kaçırmamak gerekir. Tabii melatonin hormonunun en çok karanlıkta salgılandığını unutmamak gerekir. Bu nedenle uyunan yerin karanlık olması, gece lambası kullanılmaması çok önemlidir. Televizyon başında uyumak ise son derece sağlıksız ve yanlıştır. Ayrıca yatak odası da çok sıcak olmamalıdır. Melatonin sağlıklı bir ortamda salgılanabilen bir hormondur. Uyku hormonu olarak bilinen melatonin bozulması bu nedenle jetlag sorununa neden olur. Jetlag için doktor kontrolünde melatonin ilacı alınabilir.